Vrienden van kleur

Vooroordelen, discriminatie, alledaags racisme….. We kennen het allemaal en eigenlijk willen we er vanaf toch? Maar dat is nog niet zo gemakkelijk. Want vooroordelen hebben we allemaal en een ‘verkeerd’ grapje is snel gemaakt. Daarom is het nuttig dat we ons bewust zijn van onze vooroordelen. En daarover gaat de campagne van Kleurrijke Stad ‘Vrienden van Kleur’.
De campagne gaat over de twee vrienden Özal en Tim. Samen maken ze dingen mee op het gebied van vooroordelen en alledaags racisme. De herkenbare situaties zijn uitgebeeld in strips die op posterformaat op scholen en openbare plekken in de stad worden opgehangen.
De twee vrienden uit deze strip zijn niet de enige die dit soort situaties meemaken. Op deze pagina plaatsen we daarom ook verhalen uit de praktijk en we plaatsen informatie over deze onderwerpen en de volledige strip. Wil jij je eigen verhaal kwijt dan kan dat ook. Stuur dan een email met je verhaal naar info@kleurrijkestad.nl

Wat is..

Artikel 1 van de Grondwet: Dit is de wet waaraan iedereen in ons land zich aan dient te houden. Overtreding is strafbaar. In deze wet staat: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

Een vooroordeel is een mening die niet op feiten, kennis, ervaring of waarneming is gebaseerd, en daarom niet-rationeel is. Voltaire definieerde een vooroordeel als een mening zonder oordeel. Een vooroordeel is een mening over iemand of een groep mensen, zonder dat er rationele overwegingen aan ten grondslag liggen.

Onbewuste vooroordelen kunnen we niet controleren, ze gebeuren automatisch. Onbewuste vooroordelen spelen een rol als ons brein een snelle inschatting moet maken van mensen of situaties, en daarom gebruik maakt van stereotypes, onze sociale achtergrond, culturele omgeving en persoonlijke ervaringen.

Hoe omgaan met vooroordelen? Hoe doe je dat? Je kunt vragen of het een beetje minder heftig mag. Je kunt met mensen in debat gaan of op een andere manier van je laten horen. Bij kwetsende of beledigende vooroordelen – over jou of anderen – kun je duidelijk laten weten dat je dat niet in orde vindt.

Racisme is de opvatting dat er menselijke rassen te onderscheiden zijn met daaraan gerelateerde verschillen in karaktereigenschappen, fysieke capaciteiten en geestelijke vermogens waarbij het eigen ras superieur zou zijn aan andere rassen. Het is een houding van systematische vijandigheid of minachting voor bepaalde personen of groepen van personen op basis van hun nationaliteit, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afkomst. Een persoon met een witte huidskleur die “vuile zwarte” zegt of een huis niet aan vluchtelingen verhuurt, dat is racisme. Want witte mensen hebben structureel voordeel door hun witte huidskleur. Dagelijks gemaakte grapjes, opmerkingen of typeringen op iemands huidskleur, religie, nationaliteit of afkomst noemen we alledaags racisme.

Institutioneel racisme. Bewuste en onbewuste gedragingen, omgangsvormen, tradities en handelwijzen die leiden tot systematische uitsluiting en achterstelling van groepen mensen op basis van hun etnische afkomst. Ook de Nederlandse overheid maakt zich hieraan schuldig. Bijvoorbeeld door etnisch profileren (selectie op huidskleur) door politie en marechaussee en bij de Belastingdienst die mensen die een toeslag voor kinderopvang aanvroegen te selecteren op een buitenlandse achternaam en deze mensen vervolgens te bestempelen als (mogelijke) ‘fraudeur’.

Gevolgen. Ervaringen met discriminatie op grond van ras hebben grote gevolgen voor mensen en de samenleving. Zo mijden mensen bijvoorbeeld locaties waar ze discriminatie hebben ervaren, ontstaat wantrouwen en wrevel tussen gemeenschappen, ruzies en kan het leiden tot totale ontwrichting van de samenleving. Ervaringen met discriminatie door de overheid hebben mogelijk zelfs een grotere impact. Zij tasten de vrije uitoefening van mensenrechten aan en kunnen leiden tot wantrouwen in de overheid en daarmee tot een disfunctionerende overheid.
Daarom is het van belang dat we met elkaar samenwerken om vooroordelen en racisme te bestrijden. Dan komen we er samen beter uit.

Meer informatie:
http://www.multicultureelopleiden.nl/samenleving/diversiteit/vooroordelen-discriminatie/
https://www.annefrank.org/nl/themas/vooroordelen-en-stereotypen/wanneer-worden-vooroordelen-echt-gevaarlijk/

Waar gebeurd

Op school
In de 1e klas van een vmbo gebeurde het volgende. De leerkracht keek rond in de klas en vroeg wie zijn GSM had weggenomen. Daarbij keek hij de hele tijd naar alle leerlingen met een migratieachtergrond. Eén van de leerlingen vroeg waarom hij de hele tijd die richting uitkeek. Zijn antwoord: ‘Omdat stelen toch wel hun cultuur zit?’ Daar zaten de 13 jarigen leerlingen met migratieachtergrond en hun leven moest nog beginnen.

Op sporten
Racisme is zo diep verankerd in de voetbalcultuur dat het heel moeilijk te bestrijden is. Dat zeggen zeventien bekende en minder bekende voetballers, trainers en officials in gesprekken met NRC. Onder hen zijn Ajax-keeper André Onana, PSV-aanvoerder Denzel Dumfries, international Shanice van de Sanden en scheidsrechter Serdar Gözübüyük.
Ze vertellen over hun eigen ervaringen met racisme, Sommigen doen dat voor het eerst in het openbaar. Denzel Dumfries verhaalt over een jongetje en zijn vader die steeds “aap, aap” naar hem riepen. Ajax-keeper Onana zegt dat een transfer naar Italië niet doorging vanwege zijn huidskleur.
FC-Utrecht-speler Urby Emanuelson kreeg bij AC Milan in de kleedkamer te horen dat hij en zijn teamgenoten niet moesten reageren op racistische spreekkoren. De Belgische Heracles-spits Cyriel Dessers zegt dat het moeilijk is om die te negeren. “Je wordt ontmenselijkt. Je bent niet een van hen, je bent een zwarte.” (Uit https://nos.nl/artikel/2325066-racisme-verankerd-in-voetbalcultuur)

17 november 2019
De wedstrijd FC Den Bosch-Excelsior is 10 minuten stilgelegd. Een deel van de Den Bosch-supporters riep racistische dingen naar een donkere speler. Ze maakten oerwoudgeluiden en zongen Zwarte Piet-liedjes toen Ahmad Mendes Moreira aan de bal was. Samen met andere Excelsior-spelers liep hij daarom boos van het veld af. De scheidsrechter legde het spel stil en ging pas verder toen de spelers van Excelsior dat zelf wilden.

Op straat en overal
Als je een donkere huidskleur hebt word je vaker aangehouden door de politie. Voor ID controle, of omdat ze niet kunnen geloven dat een donker gekleurde zo’n mooie auto rijdt. In de winkel krijg je extra aandacht op afstand, op straat kun je uitgescholden worden of wordt een racistische grap gemaakt over je huidskleur of afkomst.

Reageer tegen racisme